15 września 2017, piątekOddajemy w Wasze ręce niezwykłą płytę stanowiącą rodzaj mostu, próby przekazania Wam ducha czasów minionych, mających swoje źródło przed setkami lat. Czasów, które tworzyły rytuały, nadawały ducha modlitwie oraz zrodziły żydowską muzykę chasydzką. Muzyka na tej płycie swoje korzenie ma w muzyce chasydzkiej. Ruch chasydzki to najpiękniejszy owoc mistyki żydowskiej , to świat w którym muzyka stanowiła drogę do raju. Rabi Nachman z Bracławia mawiał "Jest wiele dróg prowadzących do Boga i wiele wspaniałych komnat, ale w tych wielkich komnatach czasami łatwo się pogubić, a przecież jest jedna mała skromna komnata – komnata pieśni i muzyki. Wystarczy przez nią przejść aby stanąć u wrót raju. " Pieśni nagrane na tej płycie maja jeszcze jedną ważną cechę – są związane z Łodzią.
Przed wojną istniały tutaj setki domów modlitwy, w których modlili się chasydzi z całej Polski. W jednym z takich domów u rebego z Radoszyc modlitwy prowadził reb Icchak Frojmowski i to jemu poświęcona jest pierwsza płyta. Nazwaliśmy ją Nusach Frojmowski. Reb Icchak Frojmowski modlił się cicho i niezwykle łagodnie. Pan Leon Pomorski , legenda żydowskiej powojennej Łodzi oraz wielki znawca muzyki mawiał, że człowiek ten modli się głosem anielskim. Prowadził modlitwy na swój własny sposób, na niepowtarzalne melodie, których nie słyszałem już nigdzie i nigdy więcej. Używał laszon kodesz tj. języka starohebrajskiego. Na płycie znajdują się również melodie, które trafiły do naszej synagogi później, po jego śmierci 20 lutego 1994 roku. Pewne wprowadził kolejny baal twila Lejb Stołowicz zmarły 15 marca 1996 roku, zaś część z nich przyniosłem ze sobą ja. Jednak podstawą pozostał niezmiennie Nusach Frojmowski.
Muzyka zagrana na drugiej płycie jest ilustracją życia Łódzkiej Gminy Żydowskiej w ostatnim ćwierćwieczu. Towarzyszyła ona członkom gminy na różnego rodzaju uroczystościach, świętach, jak i na nocnych jam session w synagodze, nierzadko z udziałem muzyków z całego świata. Łódzka gmina w świecie znana była jako gmina muzyki. Autorem części pieśni jest rabi Shlomo Carlebach. Większość utworów to stare chasydzkie niguny, pochodzące z różnych dworów chasydzkich , a powstałe w okresie ostatnich dwustu lat. Ich obecne brzmienie jest wynikiem mojego osobistego odczuwania tej muzyki . Przekornie nazwano to stylem łódzko-bałucko-chasydzkim.
Obie płyty są w pewnym sensie echami czegoś minionego, jednocześnie melodia dzięki swojej sile i pochodzeniu z najwyższego źródła zawsze się obroni, znajdzie dla siebie miejsce i tam przetrwa.
Symcha Keller
Wykonawcy:
Symcha Keller – śpiew, flet, tin whistle
Andrzej Adamiak - gitara basowa, gitara
Leszek Kołodziejski – akordeon, instrumenty klawiszowe
Paweł Stępnik – gitara
Radosław Bolewski – instrumenty perkusyjne, perkusja
Bartosz Adamiak – gitara
Daniel Yaakov- Filasiak – kontrabas
Kwartet Antidotum
Małgorzata Korpysz – I skrzypce
Izabela Matuszewska – II skrzypce
Joanna Kryńska –Gwarda – altówka
Omi Osmolińska – wiolonczela
Produkcja muzyczna – Andrzej Adamiak
Lista utworów:
CD 1
1. Nusach Frojmowski Z"L część pierwsza
- Szachrit Szabat
2. Nusach Frojmowski Z''L część druga
- Amida
- Mizmor Szir,
- HaSzem Muluch
- Szir haSzirim- Pieśń nad Pieśniami
3. Szir haMalojs
4. WeSzumri
5. Nigun Wurke cz. 1
6. Nigun Wurke cz. 2
7. Lechu Dojdi
CD 2
1. Brama II
2. Ad hajnu
3. Leman achaj wereaj
4. Tojw Lehojdojs
5. Ilon
6. Wajejda koil puil
7. Nigun Bobow
8. Nigun Lubawicz,
9. Bechu botchi
10. NIgun Wyżnic
11. Anim zmirojs
12. Umacha
13. Nigun Gur
