22 marca 2024, piątekSześcioro kompozytorów. Siedem kwintetów. Czterech pianistów. Jeden kwartet.Najnowszy, dwupłytowy album Kwartetu Śląskiego zawiera kompozycje Aleksandra Lasonia, Krzysztofa Meyera, Zbigniewa Bargielskiego, Bettiny Skrzypczak i Bartosza Witkowskiego. Kwartetowi towarzyszą pianiści: Eugeniusz Knapik, Piotr Sałajczyk, Zygmunt Krazue i Tymoteusz Bies.
Aleksander Lasoń należy do tzw. pokolenia stalowowolskiego, które weszło przebojem w świat muzyki, prezentując swe dzieła podczas festiwalu Młodzi Muzycy Młodemu Miastu, organizowanego w Stalowej Woli w drugiej połowie lat 70. XX wieku. Był to czas zmęczenia „terrorem awangardy”, poszukiwania w muzyce ekspresji, piękna i prawdy wewnętrznej. Lasoń obrał drogę realizacji tych ideałów poprzez podjęcie tradycji muzyki absolutnej – czystej, pozbawionej programowych treści ideowych. Katalog jego dzieł to przede wszystkim symfonika, gatunki koncertujące oraz kameralistyka. Stworzył w nich świat muzyczny jedyny w swym rodzaju, oparty na kontraście wigoru i kontemplacji, pełen intonacji quasi-ludowych i orientalnych.
Krzysztof Meyer – kompozytor, pianista, kameralista (m.in. członek zespołu MW2), pedagog, pisarz. Jego droga twórcza odzwierciedla przemiany stylów muzycznych XX i XXI wieku: od awangardowych, sonorystycznych początków, po indywidualną odnowę języków tradycji. Bogata twórczość Meyera obejmuje całe spektrum gatunków: opery, pieśni, symfonie (w tym symfonie-kantaty), koncerty, gatunki kameralne (z naciskiem na kwartety smyczkowe) i solowe. Poetyka Meyera łączy aspekty konstruktywistyczne (zwłaszcza różnego rodzaju symetrie) z emocjonalnymi. Te ostatnie dotyczą także całościowej koncepcji formy, która – tak jak u Witolda Lutosławskiego – powinna uwzględniać psychologię słuchania, tworząc narrację („akcję muzyczną”) niepozostawiającą słuchacza obojętnym.
Zygmunt Krauze – kompozytor, pianista i pedagog; założyciel zespołu Warsztat Muzyczny; doradca muzyczny IRCAM-u; profesor kompozycji na kilku uniwersytetach amerykańskich, europejskich i azjatyckich – stworzył mikrokosmos dźwiękowy będący wypadkową francuskiej elegancji, słowiańskiej żarliwości i dalekowschodniej powściągliwości. Jednym z kluczy do jego stylu jest malarstwo Władysława Strzemińskiego, a pierwszym owocem tej fascynacji – Pięć kompozycji unistycznych (1963) na fortepian.
Zbigniew Bargielski łączy w swej muzyce różne nurty i stylistyki XX wieku, nie stroniąc przy tym od nawiązań do muzyki wcześniejszej. Polistylistyka? Owszem, ale z ważnym zastrzeżeniem: za fasadą różnorodności kryje się u niego jakaś narracyjna zasada (do pewnego stopnia) jednocząca zróżnicowaną powierzchnię muzyki. W muzyce Bargielskiego, oprócz cech szkoły polskiej, zaznacza się także francuski dystans estetyczny (być może ślad studiów u Nadii Boulanger) oraz paradoksalnie z nim powiązana ekspresyjność. Muzyka kameralna jest ważnym rozdziałem jego twórczości.
Bettina Skrzypczak po ukończeniu studiów z zakresu teorii muzyki i kompozycji w Poznaniu kontynuowała edukację w Szwajcarii, gdzie mieszka i wykłada na Uniwersytecie w Lucernie. Kompozytorka tak przedstawia główne idee swojej twórczości: „Z pewną nostalgią spoglądam na epoki przeszłe, w których myśliciele, naukowcy i artyści mieli bardziej uniwersalny sposób patrzenia na świat i jego rozumienia. Dla mnie również komponowanie jest czymś więcej niż fascynacją światem dźwięków, a każdy utwór zawiera jakąś szerszą refleksję.”
Bartosz Witkowski studia kompozytorskie ukończył w Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach w klasie Eugeniusza Knapika. Jest laureatem m.in. Konkursu Kompozytorskiego im. Tadeusza Ochlewskiego (I nagroda, 2021), a także Konkursu Młodych Kompozytorów im. Tadeusza Bairda (wyróżnienie, 2022) i Międzynarodowego Konkursu Muzycznego im. Karola Szymanowskiego (wyróżnienie, 2022). Swój styl określa jako eklektyczny: świat form i środków muzyki dawniejszej łączy się w nim z osiągnięciami kolorystycznymi różnych szkół muzyki nowej. Mimo sięgania po poetykę ironii głębszy nurt muzyki Witkowskiego jest czysto ekspresyjny, „romantyczny”.
Tracklista:
CD 1:
czas całkowity: (53:31)
Aleksander Lasoń (ur. 1951)
Muzyka kameralna nr 1 „Stalowowolska” na fortepian i kwartet smyczkowy (12:30)
1. I (6:30)
2. II (6:00)
Krzysztof Meyer (ur. 1943)
Kwintet fortepianowy op. 76 (1990–1991) (40:09)
3. Maestoso – Più mosso – Tempo I (10:44)
4. Misterioso (attacca) (13:50)
5. Inquieto (4:29)
6. Adagio – Presto – Tempo I (11:04)
Zygmunt Krauze (ur. 1938)
7. Kwintet fortepianowy (1993) (15:51)
CD 2:
czas całkowity: (66:19)
Zbigniew Bargielski (ur. 1937)
1. Schizofonia na kwartet smyczkowy i fortepian (2012) (19:32)
Aleksander Lasoń
Ananda na fortepian i kwartet smyczkowy* (2020–2021) (18:14)
2. Vedana: Tranquillo. Ma poco più espressivo (7:03)
3. Vinnana: Espressivo e mistico (5:26)
4. Nibbana: Deciso con energia (5:44)
Bettina Skrzypczak (ur. 1963)
5.Kwintet fortepianowy* (2021) (14:13)
Bartosz Witkowski (ur. 1998)
6. Kwintet fortepianowy Pejzaż z Harendy* (2023) (14:18)
* Światowa premiera fonograficzna
